تقارن رمضان با نوروز فرصتی طلایی برای رونق مساجد

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآن

مسلمانان جهان هر ساله به یک میهمانی با شکوه دعوت می شوند. در این میهمانی، خان کرم و مهربانی پروردگار گسترده است و هر کس به مقدار ظرفیت؛ از چشمه زلال معرفت و شکر گزاری بهره مند می گردد. ماه رمضان، ماه میهمانی خدا، یک فرصت ناب بندگی است. در این یک ماه حتی خواب مومن نیز عبادت محسوب می شود. آیین های مذهبی در این ماه به اوج خود می رسند و علاوه بر عبادات شخصی، مردم در اجتماعات گرد هم می آیند و به هر شکلی، در راه خوشنودی حق گام بر می دارند.

یازده روز اختلاف بین تقویم شمسی و میلادی، موجب می شود که گاه با گردش ایام شاهد تقارن مناسبات مذهبی و سنتی شویم. زیبا ترین تقارن ممکن در سال جاری رقم می خورد که شاهد همزمانی بهار طبیعت با بهار قرآن خواهیم بود. زمان تحویل سال، تاریخ چهارشنبه یک فروردین 1403 شمسی؛ مقارن با نهم رمضان 1445 هجری قمری در ساعت 06:36:24 می باشد. لحظه تحویل در این تقارن، رنگ الهی به خود می گیرد و در زمزمه یا مقلب القلوب‌مان، احسن الحال را با حال و هوای رمضان از دادار بی همتا خواهیم خواست.

مردم متدین و خونگرم ایران زمین، از دیرباز تا کنون مساجد را مکانی برای کسب معرفت جمعی و عبادت خویش می دانند. این تقارن مبارک، فرصتی است تا رونق مساجد بیش از پیش شده و خانه خدا، محفل گرم انس و مودت گردد. حال که پس از سی و چند سال، یک بار دیگر ماه مبارک رمضان و عید نوروز مقارن گشته اند، تدبیر متولیان و هیئت امنا بایستی به سمت و سوی استفاده از ظرفیت های مساجد در ماه رمضان برود. دربندهای بعدی این مقاله، مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.

         جزء خوانی در ماه مبارک رمضان

«مَنْ قَرَأَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ آیَهً مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ کَانَ کَمَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُور»

هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند، مثل این است که در ماه‌هاى دیگر قرآن را ختم کرده باشد. حضرت رضا (علیه السلام)

انسان ها در همه سال با جزء خوانی قرآن کریم روح خود را جلا می دهند. اما این عمل عبادی، در ماه رمضان جنبه اجتماعی نیز به خود می گیرد و در هر کوی و محل، بعد از افطار مردم به مساجد می روند و به قرائت قرآن می پردازند. جزء خوانی حالت های مختلفی دارد:

- تلاوت یا ترتیل جزء توسط یک شخص و قرائت همزمان توسط حضار

- تقسیم سی جزء قران بین حاضرین و یک دور ختم کامل قرآن

- خواندن بخشی از یک جزء به نوبت توسط حاضرین و ختم یک جزء کامل

فراهم کردن محیطی مناسب که ظرفیت گردهمایی دوستداران قرآن را داشته باشد، نکته مهمی است که بایستی به آن توجه نمود. مخصوصا اینکه بخاطر تعطیلات عید نوروز، مردم بیشتری به مساجد رجوع می کنند. مواردی مثل روشنایی مطلوب، تهیه امکانات صوتی مناسب، ایجاد نظم برای صفوف، نظافت دائمی مسجد، پذیرایی مناسب و به دور از تشریفات و...

         استفاده از فرش های سجاده ای برای ترتیب و نظم صفوف در مراسمات جزء خوانی

در مراسمات آیینی عبادی مثل جزء خوانی قرآن کریم، وجود نظم در صفوف اهمیت فراوانی دارد. هر مراسم دینی مذهبی نه تنها یک عمل عبادی محسوب می شود، بلکه فرصت خوبی را برای نشان دادن وحدت و انسجام بین مسلمانان، به عنوان یکی از شعائر اجتماعی شریعت فراهم می کند. صفوف به هم پیوسته و منظم به گونه ای که مومنان دوشادوش یکدیگر فرایض و مستحبات دینی را انجام دهند، روحیه اجتماعی و مشارکت در امور را تقویت کرده و میزان همبستگی را افزایش می دهد.

نصب فرش های سجاده ای گزینه ای مناسب برای ایجاد نظم در صفوف مراسمات جزء خوانی است. رول های فرش سجاده ای، مرز بین ردیف های صفوف را مشخص کرده و از بروز بی نظمی و انقطاع در صف ها جلوگیری می کند.

خرید فرش سجاده ای کاشان

همچنین فرش های سجاده ای دارای طرح محراب، فضای مورد نیاز برای ایستادن یا نشستن هر فرد را به تفکیک مشخص می کند. هر محراب برای یک شخص، هر رول برای یک ردیف از جماعت! بدین صورت جمعیت عظیمی می توانند در صفوف منظم و شکیل، رو به قبله به عبادت بپردازند. 

         مراسمات شب های قدر

شب های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان، شب های قدر نام دارد. به گفته کتاب آسمانی مسلمانان، در شب قدر ملائکه به زمین می آیند و تقدیر یک ساله انسان ها در آن رقم می خورد. قرآن این شب را با بهتر از هزار ماه می داند. یعنی همین یک شب از کل زندگی هشتاد ساله با ارزش تر است، شب نزول قرآن. از این رو احیا گرفتن و شب زنده داری، آیینی کهن و بسیار معنوی بین مسلمانان به شمار می رود. مسلمانان ساعتی پس از افطار به مساجد می روند و تا سحر گاه، به نیایش و دعا می پردازند. در کشورمان ایران، شب های قدر رنگ و بوی عرفانه ای دارد. مخصوصا در سال جاری که مردم در تعطیلات نوروز به سر می برند و وقت بیشتری برای شب زنده داری و گرفتن احیا دارند. به همین دلیل تعداد افراد، بیش از سالهای قبل خواهد بود. متولیان از هم اکنون بایستی به فکر استفاده از همه ظرفیت های مساجد برای پذیرش جمعیت خداجوی باشند تا مناسک عبادی در این شب عزیز، با شکوه هر چه بیشتری برگزار گردد. از جزء خوانی و قرائت دسته جمعی دعای جوشن کبیر گرفته، تا بر پایی یک تا سه شبانه روز نماز جماعت به نیت قضا؛ و همچنین راز و نیاز مخلصانه با خدا و به سر نهادن قرآن از مراسمات معنوی و خاص شب های احیا می باشد. در این شب ها مومنان برای خود و دیگران طلب عاقبت به خیری می کنند. همچنین شب های نوزدهم و بیست و یکم مقارن است با سالروز ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع)، که با عزادارای شیعیان مولا همراه است.

         استفاده بیشتر از ظرفیت نماز جماعت در ماه رمضان

نماز جماعت یک رویداد عبادی اجتماعی است که مهمترین عمل مستحبی مسلمان به شمار می رود. میزان ثواب و فضائل نماز جماعت، در احادیث معتبر بسیاری آمده است. از آنجا که دین اسلام تاکید زیادی بر وحدت و یکپارچگی مسلمانان دارد، اقامه نماز جماعت و استفاده از ظرفیت های این عمل عبادی به فرهنگ نماز خوانی و هماهنگی مسلمانان و به تبع آن، تبلور عظمت اسلام کمک شایانی می کند. در ماه رمضان که روح بندگی و دوستی جمعی مومنین رنگ و بوی دیگری دارد، تجمع امت خدا جوی و بر پایی با شکوه نماز جماعت در مساجد؛ نه تنها موجب استحکام پیوند برادری و مهربانی می گردد؛ بلکه آثار و برکات آن موجب تعمیق نور امید و محبت الهی در زندگی مادی بندگان شده و جامعه مسلمانان به این دریای بیکران ثواب بیمه می گردد. مطمئنا در تعطیلات نوروز، میزان مشغله مردم به امور روزانه بسیار کمتر خواهد بود و فراغ بال وسیع تری برای حضور در مساجد و شرکت در نماز جماعت خواهند داشت. فرصت خوبی است که در این ماه مبارک و با فوج حضور مردم، ظرفیت های مادی و معنوی نماز جماعت در مساجد بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و به تبیین جایگاه این فریضه واجب پرداخته شود.

         سفره های افطاری

از سنت های حسنه و پر فضیلت ماه مبارک رمضان، افطاری دادن به روزه داران و تکریم آنهاست. سنت میهمانی و افطاری دادن سبقه ای به درازای تاریخ اسلام داشته است و سر چشمه آن، ایمان مومنین به کرم و مهربانی پروردگار است. وقتی خداوند برکات و خان نعمتش را در میهمانی خود به وفور می گستراند، برپایی میهمانی و افطاری دادن، تنها گوشه ای از قدرشناسی ما خواهد بود. ثوابی که سفره های افطار به همراه دارد، با کمتر فضیلتی قابل قیاس است. مخصوصا اگر این سفره ها برای اطعام نیازمندانی باشد که در رفع ضروری ترین امور زندگانی خود باز مانده اند.

عید نوروز، یک سنت قدیمی و کهن برای دید و بازدید از اقوام، دوستان و آشنایان و میهمانی دادن است. امسال مقارنه این دو مناسبت دینی و سنتی؛ مجال خوبی را فراهم کرده که در ضیافت الهی، دورهمی ها در لحظه افطار و پهن کردن سفره افطاری برای میهمانان برگزار شود. هم دیدارها تازه می شود و هم به ترویج فرهنگ زیبای افطاری دادن می انجامد.

         ترویج فرهنگ دادن افطاری ساده

«هر كه از شما در اين ماه، روزه دارى را افطار دهد، پاداش او نزد خدا، آزاد كردن يك برده و آمرزش گناهان گذشته اوست.» پیامبر اعظم (صلى الله عليه و آله)

فلسفه یک ماه روزه داری فقط خودداری از خوردن و آشامیدن نیست. اسلام در تمام مظاهر و شعائر خود، همبستگی و بعد اجتماعی را لحاظ کرده و ماه رمضان را فرصت خوبی قرار داده تا به یاد نیازمندان و مومنین آبروداری که در مضیقه مالی هستند، باشیم. افطاری دادن یک فرصت نادر برای قرار گرفتن در مسیر الهی است. مساجد به عنوان کانون تجمعات می توانند میزبانی برای ترویج این سنت حسنه قلمداد گردند تا با پهن کردن یک سفره ساده و به دور از تجملات، الگویی برای همه مومنین باشد. این سادگی دستاویزی خواهد بود برای جا افتادن این باور، که 1- دوری از تجمل گرایی باعث می شود نیازمندان بیشتری در سفره های افطار، تحت پوشش قرار گیرند. 2- افطاری دادن در ماه رمضان می تواند محصور به اقوام وآشنایان نباشد و حتی رهگذران نیز از این سفره الهی متنعم و بهره مند گردند.

از طرفی چه زیباست اگر رسم زیبای عیدی دادن در ایام نوروز را به احترام ماه مبارک رمضان؛ به فقرا و نیازمندان اختصاص دهیم. با هر وسعی می توان به دور از تجملات، هدایایی مثل بسته های حمایتی ارزاق، کمک به خرید جهزیه دختران دم بخت، لوازم اولیه زندگی مثل اجاق گاز، یخچال، آبگرمکن و غیره برای تهی دستان آبرودار را با نیت قربه الی الله، در این بهار دو سویه عیدی دهیم. 

         پذیرفتن نذورات و آماده سازی بسته های حمایتی خانواده های نیازمند در این ایام خاص

اعلام آمادگی برای پذیرش بسته ها و نذورات حمایتی توسط مساجد، عامل بسیار مهمی است که در ایام خاص ماه مبارک بیش از پیش می تواند گره از کار نیازمندان باز کند. همانطور که در ماه رمضان آمار جرم و جنایت کاهش شدیدی دارد، تمایل مردم برای کمک به نیازمندان هم بیشتر است. از طرفی مردم به ساز و کار و پایگاهی مطمئن برای رساندن بسته های حمایتی به دست نیازمند واقعی نیاز دارند. خوشبختانه در کشور ما، مساجد زیادی وجود دارد و می توان گفت به ازای هر محله ای، یک مسجد در آن واقع است. امسال رمضان در تلاقی با عید نوروز است. سنت بازدید و مهمانی دادن در این ایام رواج دارد. در این ایام خاص، می توان هدایایی را متناسب با همین ایام برای نیازمندان در نظر گرفت. خرید لباس نو مخصوصا برای بچه ها، تهیه بسته های آجیل، شیرینی و پشمک، میوه و غیره. بسیاری از خانوارها قدرت مالی برای تهیه لوازم پذیرایی عید را ندارند. باور کنید همین نذورات ساده می تواند دل خانواده ای را شاد کند و موجب خوشنودی خدا گردد. از برکات کمک به همنوع مخصوصا در این ایام خاص و معنوی غافل نشوید.

مسئولان و متولیان مساجد می توانند با اطلاع رسانی صحیح نسبت به جمع آوری و نحوه توزیع نذورات و بسته های حمایتی، مومنین را در مشارکت به این کار خیر تشویق کرده و مکان مناسب و مورد اعتمادی بهر این منظور باشند.

         اهدای جوایز برای کودکان به مناسبت تقارن عیدی و تشویق روزه گرفتن آن ها

با توجه به تعطلات نوروز، خانواده ها با فراغ بال بیشتری می توانند فرزندان خردسال را برای فریضه نماز و روزه با خود همراه سازند و یا به مساجد ببرند. تقارن رمضان و نوروز، می تواند زمینه ساز آشنایی کودکان با رویدادهای اجتماعی دینی و آیین های سنتی باشد. مشارکت در فعالیت های دینی در کنار دید و بازدیدهای عید؛ نه تنها تقویت روحیه اجتماعی کودک را به همراه دارد؛ بلکه از لحاظ بُعد معنوی نیز او را به سرچشمه سعادت نزدیک و نزدیکتر می کند. کودکان بسیار کنجکاوند و به دقت همه چیز را در اطراف خود رصد می کنند. کودک خردسال به خودی خود نمی تواند دلیل پرهیز از خوردن و آشامیدن را بداند. بهتر است والدین فلسفه هر مراسم و عمل عبادی را به زبان کودکانه توضیح دهند و از حسنات دنیوی و اخروی روزه گرفتن برایشان بگویند.

در عید باستانی نوروز، همیشه رسم بوده به کودکان عیدی دهند. چه فرصتی از این بهتر تا در جشن سال نو، با اهدای جایزه به کودکان و تشویق آنها به روزه گرفتن، انگیزه و نشاط را در دل پاک آنها برای وصل شدن به دریای بیکران الطاف الهی بنشانیم.

         تقارن بهار فصل ها با بهار زندگی عاری از گناه

بهار، فصل رویش سبز طبیعت و شروعی دوباره است. تقارن میمون ماه رمضان به عنوان بهار زندگی با بهار طبیعت، فرصت بسیار خوبی است تا با خدای خود تجدید پیمان کنیم. اگر خبط و خطایی داشته و یا معصیت و گناهی کرده ایم؛ وقت توبه از گناهان است. در لحظات ملکوتی و عارفانه دعا و نیایش، در قنوتمان، در رکوع و سجده های خاضعانه‌مان، در بیداری سحرگاهان، در احیا و بر سر گرفتن قرآن، در همه حال خدا را به عزت و جلالش قسم دهیم که گناهانمان را ببخشاید و ما را به راه راست هدایت فرماید. باشد که با شفاعت اهل بیت علیهم السلام به درگاه الهی رو سفید شویم ان شاء الله.

         برگزاری مراسمات شاد فرهنگی مذهبی برای حضور پرشور خانواده در مسجد

انسان خردمند از هزاران سال پیش، در حالی که پایه های تمدن خود را محکم می کرد؛ خوب می دانست قادری مطلق سر منشا هر آن چیزی است که وجود دارد. خالقی ازلی که نعمت های خود را بر ما ارزانی کرده و ابر و باد و مه  و خورشید را به خدمت اشرف مخلوقاتش، بنی آدم، گماشته است. ما باید همیشه به خاطر نعمت حیات و بندگی، شکرگزار باشیم.

یکی از جلوه های پر رنگ شکرگزاری، ایجاد شور و نشاط در دل مومنین است. در تقارن ماه رمضان با جشن نوروز، مساجد می توانند بستر ساز حضور جماعت مومنین و محلی برای برگزاری مراسمات شاد و فرح بخش باشند.

برگزاری مراسم های مذهبی و فرهنگی شاد، به گونه ای که مروج مکتب اهل بیت و آیین اسلام باشد؛ دلها را جلا بخشیده و پیوند دوستی و مودت بین برادران و خواهران مسلمان را محکم و استوار می سازد.

حضور در مراسم های مذهبی نیز بایستی شایسته مومن با اخلاص باشد. لباس آراسته و تمیز، استفاده از عطر، تبسم و خوشرویی و... همه و همه بخشی از مکتب و سیرت عملی معصومین و بزرگان دین می باشد.

گروه صنعتی سجاده نقش کاشان، ضمن تبریک به مناسبت فرار رسیدن ماه میهمانی خدا و عید باستانی نوروز؛ برای شما خوشبختی و عاقبت به خیری را از درگاه خداوند منان مسئلت می نماید.

.